-
Tisara Stambha (तिसरा स्तंभ)
सरतेशेवटी, या पुस्तकातील इतिहासातला फेरफटका आशावाद सूचित करणारा आहे. आपली जीवनमूल्ये अपरिवर्तनीय नाहीत, ती बदलतात. डॉक्टर मार्टिन ल्यूथर किंग ज्युनिअर म्हणाले होते, 'वैश्विक नैतिकतेची कमान खूप उंच आहे; पण ती न्यायाकडे झुकणारी आहे.' छोट्या छोट्या तुकड्यांमध्ये इतिहासाचे अवलोकन केले, तर द्वेषाचे बी पेरून कलहाचे पेव फोडण्यासाठी वंशवाद आणि लढाऊ राष्ट्रवाद जगात पुन्हा पुन्हा डोके वर काढत असतात असे वाटेल, त्यामुळे इतिहासाची पुनरावृत्ती होते, असे आपल्याला वाटते. असले संघर्ष ज्या समाजात घडतात, तो समाज तर बदलत असतो. त्या बदलाची दिशा सहिष्णुता, आदर आणि न्याय्यता यांच्याकडे जाणारी असते. त्या रेषेत प्रवास करताना चढ-उतार होतच राहतात. आज आपण उतरणीला लागलो असलो आणि अजूनही फार लांबचा पल्ला गाठायचा असला तरी आपण मजल-दरमजल करत इथवर आलो आहोत, त्यामुळे आपल्याला आशा वाटली पाहिजे. भविष्यात आकस्मिक आश्चर्याचे धक्के बसू नयेत म्हणून आपण भविष्याला आकार देत राहिले पाहिजे. अजून खूप काम करायचे आहे. चांगले आणि शांततापूर्ण एकात्म जीवन जगायचे असेल, तर मार्ग सुज्ञपणे निवडला पाहिजे. आपण तसे करू शकू, असा मला विश्वास आहे.
-
Telecom Kranticha Mahaswapna (टेलिकॉम क्रांतीचा मह
सत्यनारायण गंगाराम पित्रोदा... ओडिशा राज्यातल्या तितिलगड या छोट्याशा गावातला हा तरुण ‘स्वप्नभूमी’ अमेरिकेत गेला काय आणि झपाट्याने विस्तारत जाणार्‍या तंत्रज्ञानाच्या अवकाशात त्याच्या हाती सोनं लागलं काय! ...
-
Itihasacha Anabhidnya Yatri (इतिहासाचा अनभिज्ञ यात
आतिश तशीर या तरुणाची हि एक विलक्षण कहाणी आहे. एक भावनिक आणि वैचारिक शोधासाठी केलेल्या एक रोमांचक प्रवासाचे वर्णन. प्रत्येक तरुणाने ज्यात स्वतःला शोधावे आणि भोवतालच्या समाजमनाला उमजून घ्यावे असे हे पुस्तक आहे. मनात काय आहे आणि वास्तवात काय आहे याची जोड संधू पाहणाऱ्या मनाची हि तगमग अहे. एकीकडे भविष्यात उड्डाण करायला मुभा देणारी स्वतंत्र मानसिकता आणि दुसरीकडे भूतकाळात खेचणारी संकुचित वृत्ती; या दुचाकीवर हि भ्रमणगाथा आपल्याला इस्लामिक जगाचा आधुनिक प्रवास घडवून आणते आतिशला घडलेला इतिहासाचा प्रवास आणि त्याच्या वैयक्तिक वाटचालीत त्याच्या अनुभवाला आलेले सत्य त्याच्या लिखाण्यात पानोपानी व्यक्त होते. ते सत्य म्हणजे, संस्कृती हि धर्मापेक्षा मोठी आहे; धर्म हा संस्कृतीचा केवळ एक भाग आहे. संस्कृती आपले जीवनविश्व दर्शविते.; धर्म फक्त श्रद्धास्थाने. हे साधे सत्य शोधण्यासाठी आतिशने एक अजब प्रवास केला आहे. त्याची आई एक टोक तर वडील हे दुसरे. या दोन टोकांवर बांधलेल्या धारदार दोरीवर चालणे ही एक दिव्य होते. तसे चालताना आतिशने केलेला हा मन हलवून टाकणारा अनुभव.
-
Kshitijavaril Shalakaa (क्षितिजावरील शलाका)
स्त्रीला आजचे व्यक्तित्व प्राप्त झाले आणि ती 'अर्ध्या' आकाशा' वर हक्क सांगण्याइतपत समर्थ झाली, या पाठीमागे गेल्या हजार-दोन हजार वर्षांतील कर्तबगार महिलांचे कार्यकर्तुत्व आहे. त्यामध्ये क्लिओपात्रापासूनकमला सोहोनींपर्यंत अनेकींचा समावेश होतो. त्यांनी राजकारण-विज्ञानापसून दुःखितांच्या सेवेपर्यंत विविध क्षेत्रांत असाधारण कामगिरी केली आणी त्याआधारे मानवी समाजात काहीमुल्यांची प्रतिष्ठापना केली. शारदा साठे यांचे हे पुस्तक या विशाल ऐतिहासिक पटाचे चित्र उभे करते; आणि त्याबरोबर मानवी इतिहास व स्त्री-पुरुष संबंध याबद्दलचे वाचकाचे आत्मभान जागृत होत जाते.
-
Gandhinantarcha Bharat
जगातील सर्वात मोठ्या लोकशाहीचा इतिहास. असंख्य जाती-जमाती, वर्ग, भाषा आणि धर्म यात विभागलेला, प्रचंड हलाखीच्या परिस्थितीत जीव व्यतीत करणारा आणि यादवी संघषार्थ बुडालेला हिंदुस्थान स्वातंत्र्यप्राप्तीनंत[...]