Anakalneey (अनाकलनीय)

'अनाकलनीय' या शीर्षकांतर्गत संकलित, प्रतिभा सराफ यांच्या कथा आश्वासक असून 'लघुकथा' या वाङ्मयप्रकाराची अंतस्थशक्ती वाढवणाऱ्या आहेत. 'ऐकलेल्या, पाहिलेल्या आणि अनुभवलेल्या घटनांचे पडसाद' या कथा प्रसारित तर करतातच पण जीवनपरिघातल्या अतर्क्यतेलाही स्पर्श करतात. जगण्यामध्ये एकच एक गणिती तार्किक क्रम नसतो, 'असंबध्दतेतली संबध्दता' ही असते हे मांडणाऱ्या आणि या तथ्याचे भान ठेवणाऱ्या या पक्व प्रवृत्तीच्या कथा आहेत. स्वभावतः त्यामुळे त्या, आंतरमुखी आणि सत्यदर्शनाभिलाषी होताना दिसतात, याचा मला संतोष आहे. जगत्व्यवहाराच्या पर्यावरणात दुःखाचा वावर असतो. या दुःखाची कारणे कोणती आणि विषादाचा उद्भव कोठून होतो याचा शोध आत्मनिष्ठ लेखकाला घ्यावा लागतो. प्रतिभा सराफ असा शोध या कथांमधून घेतांना दिसतात. शरीराची शुद्धी महत्त्वाची, पण मनाची (लेखिकेच्या भाषेत आत्म्याची) शुद्धी अधिक महत्त्वाची असून तशी ती साध्य केल्यास मनोजन्य आणि बुद्धीजन्य दुःखावर मात ही करता येते, असं निरीक्षण त्यांची कथा नोंदवते. (शुद्धीकरण) तेव्हा ही कथा परिहाराकडेसुद्धा निर्देश करते, हे विशेष! मराठीमध्ये 'अतर्क्य' लेखनाची एक परंपरा आहे. परात्मतेत संभावना दडलेल्या असतात असे ही परंपरा मानते. अशा परंपरेत स्त्री लेखकांनी विशेष असे लेखन केलेले नाही. प्रतिभा सराफ यांनी अशा निगूढतेला स्पर्श केला आहे हे त्यांचे श्रेय, आणि म्हणून हा विशेष इथे नोंदवला पाहिजे. जीवनव्यवहाराच्या खोलात डोकावू पाहणाऱ्या या कथा आश्वासक आणि महत्त्वाच्या आहेत. त्यांचे स्वागत; आणि शुभेच्छा ! भारत सासणे