-
Mazi Pakistanatil Heragiri (माझी पाकिस्तानातील हेर
देशांमधील हेरगिरी हा तेथील गुप्त मिळवण्याचे एक माध्यम आहे. हेर असणारे लोक जीवावर उदार होऊनच दुसऱ्या देशात जातात. त्यात ते देश जर भारत पाकिस्तान असतील तर हेरगीरीला अनेक पदर असतात. मोहनलाल भास्कर यांनी पाकिस्तानात जाऊन तथील आण्विक योजनेची माहिती मिळविण्याचे जोखमीचे काम स्वीकारले. विवाह होऊन काही महिनेच झालेले मोहनलाल कुटुंबियांना सोडून पाकिस्तानला गेले. तेथे मुहम्मद असलम नावाने म्हशींचा व्यापारी बनून त्यांनी हेरीगिरीचे काम सुरु केले; पण एका सहकाऱ्याच्या फितुरीमुळे ते पकडले गेले. तुरुंगामधील यातनामय जीवनाचे चित्रण त्यांनी 'माझी पाकिस्तानातील हेरगिरी' मध्ये केली आहे. १९६५ मधील भारत - पाकिस्तान दरम्यानचे युद्ध, तेथील सामाजिक स्थिती, नागरिक, जनरल याह्याखान, पंतप्रधान भुट्टो, बांगलादेशचे शेख मुजीबुर्रहमान यांच्या विषयीचे अनुभव, तुरुंगातील डाकू, वेश्या, दलाल यांच्या आठवणी, राजा गुल अनार खान यांनी केलेली मदत असे १४ वर्षांतील 'वनवासा'तील वास्तव प्रसंग त्यांनी यात लिहिले आहेत. याचा मराठी अनुवाद संजीवनी शिंत्रे यांनी केला आहे.