-
Shyamini (श्यामिनी)
'श्यामिनी'ही शूर्पणखेच्या उध्वस्त जीविताची कहाणी आहे तशीच ती जानकीच्या-कनवाळू, हळव्या मनाच्या, भावनावश होणारया-व्यथेचीही. मिथकरुपात असलेल्या या कहाणीची, तारा वनारसे 'श्यामिनी'मध्ये पुनर्निर्मिती करत आहेत. कालाच्या गहन धुक्यातून मिथकाला वरती आणत,त्या कहाणीतले काव्य आणि कारुण्य अलवारपणे उलगडत,तिच्या मूलस्वरुपातला अदृश्य अवकाश अधिक भावगर्भ करत,तिला स्वतःची अशी तर्कसंगत दिशा देत,तारा वनारसे श्यामिनीचे आणि जानकीचे अविस्मरणीय दर्शन इथे घडवतात. तसेच 'अर्यमा'सारख्या नव्या मिथकाला जन्म देतात. मिथकाचा विस्तार करणारे लेखन आढळत असते; मात्र मिथकाच्या पुनर्निर्मितीचा योग सर्जनशील लेखकाच्या लेखनात भेटतो. तसा दुर्मिळ,आनंददायक अनुभव 'श्यामिनी' वाचताना येत राहतो.
-
Tila Tila Dar Ughad (तिळा तिळा दार उघड)
क्षण-व्यवसायाने डॉक्टर असणार्‍या ह्या लेखिकेचे कथासंग्रह, कादंबरी, नाटक, काव्य असे सगळे साहित्य दर्जेदार आणि मोजके आहे. ह्या पुस्तकातील प्रवासवर्णने ही साहित्याच्या माध्यमातून केलेल्या प्रवासाची क्षणचित्रे आहेत. ज्यातून ती करत असलेला प्रवास आणि तिच्या आवडत्या साहित्यिकाचा खूप जवळून परिचय वाचकाला होतो तिळा तिळा दार उघड.... सुरूवातीचा हा वेचा.... "ब्रॅडफर्डच्या आडवळणी रस्त्यांमधून कधी उजव्या हाताला, तर कधी डाव्या हाताला झुकांड्या घेत बस धिम्या चालीनं नेटाचा मार्ग काढीत राहते तेव्हा तिला काही दिशा असेल, मुक्काम गाठायची निकड नसली तरी इरादा असेल असं वाटतच नाही. गोलगोल फिरून आपण निघाल्या ठिकाणी परतणार असा संशय वाटायला लागतो. इतक्यात समोरच्या खिडकीतून उजव्या बाजूला जाणारा रस्त्याचा फाटा दाखवणारी बी ६१४४ हॉवर्थ अशी पाटी दिसते. आणि बस आपला अवजड देह सांभाळत नेमकी त्याच दिशेला मोहरा फिरवते तेव्हा हायसं वाटतं. मग मी जरा नीट सावध होऊन बसते. दोन्ही बाजूंच्या समोरच्या खिडक्यांतून दिसणार्‍या धावत्या दृश्याकडे पाहू लागते. माझ्या छातीत धडधड सुरू होते. या प्रवासाची मी फार फार वर्षं वाट पाहिती आहे. आता काही हरवायला नको, निसटायला नको."
-
Gupt Vardan ( गुप्त वरदान)
माणसाचा जीवनकलह व्यक्त करण्यासाठी मराठी साहित्यात लघुकथेचे माध्यम प्रभावी ठरले आहे. याच लघुकथेतून १९४५ च्या सुमारास नवकथेचा जन्म झाला. इंग्रजी अथवा अन्य भाषेतील कसदार, आशयसंपन्न कथांचे मराठीत रूपांतर करण्यासाठी नवकथा उपयुक्त ठरतात.‘द फेबर बुक ऑफ मॉडर्न शॉर्ट स्टोरीज’ या इंग्रजी लघुकथा संग्रहाच्या संपादिका एलिझाबेथ बॉवेन यांच्यापासून प्रेरणा घेऊन तारा वनारसे यांनी ‘गुप्त वरदान’ या कथासंग्रहात चेकॉव्ह, मोपँसा, डॉडे, काफ्का यांच्यासारख्या लेखकांच्या कथांचा अनुवाद केला आहे. वास्तवाशी जवळ जाणार्‍या, विषयाचे नावीन्य असलेल्या या लघुकथा असून, त्यांची मांडणीही वेगळी आहे.