Sutaka (सुटका)

भारती मेहता यांची 'सुटका' ही लघुकादंबरी मी उत्सुकतेने वाचली आणि ती मला आवडली. ती एक सुरेख कुटुंबकथा आहे. कुटुंब कथेतील कुटुंब-वात्सल्याने त्यांची ही कथा परिपूर्ण आहे. कोकणातील माणगाव-मुरुड यासारख्या लहान गावातील कुटुंबे, त्यांचे परस्पर संबंध, तेथील शेतीवाडी, तीमध्ये तनमनाने गुंतून राहिलेली, परस्परांशी प्रेमभावनांचे अनुबंध जपणारी सरळमार्गी, निष्कपटी माणसे व त्यांच्यातील एक सुसंस्कृत खानदानी कुटुंबाची ही कहाणी भारती मेहतांनी वाचकाचे मन गुंतून ठेवील अशा कौशल्याने लिहिली आहे. मध्यमवर्गीय, सुसंस्कृत जीवन हळूहळू अस्तंगत होत चाललेले दिसत असताना भारती मेहतांनी त्याला आपल्या प्रत्ययकारी लेखणीने जिवंत केलेले या कथानकांत दिसते. 'सुटका' हे कादंबरीचे शीर्षकही अन्वर्थक आहे. भारती मेहता यांनी भोवतालच्या समाजाचे बारकाईने आणि जातिवंत लेखिकेच्या नजरेने निरीक्षण केल्याचे जाणवते. मध्यमवर्गातील नातेसंबंध, रुसवे-फुगवे, मैत्रिणींमधील भांडणे व दिलजमाई, मोहिनी या मुलीचे अहंकारी वागणे व बऱ्या-वाईटाची जाणीव नसणे अशा अनेक स्वभाव वैशिष्ट्यांनी त्यांनी या कादंबरीचे लेखन केले आहे. त्यामुळेच ते प्रत्ययकारी वाचकाच्या मनाला भिडणारे झालेले आहे. साधी सरळ कुटुंबकथा किती नाट्यमय वळणे घेऊन पुढे सरकते हे वाचताना वाचकाची उत्कंठा वाढत जाते. - मधु मंगेश कर्णिक