kumbhmela (कुंभमेळा)
कुंभमेळा हा भरतातील हिंदू धर्मीयांचा सर्वात मोठा सोहळा आहे. देशात चार ठिकाणी भरनारया या मेळ्यास लाखो लोकांची गर्दी होत्ते. हा मेळा म्हणजे सर्वांच्याच दृष्टीने कुतूहलचा विषय आहे. तशा या मेळ्याला दोन बाजू आहेत. एक धार्मिक आणि दुसरी अधार्मिक. दुर्देवाने दुसरी बाजूच अशा मेळ्यामध्ये ठळकपणे उठून दिसते. मेळ्यात जे काही घडते त्यास धार्मिक, देव, श्रद्धा, अशी नावे दिली जातात. ज्यांना साधू म्हणावे असे खूपच थोडे लोक मेळ्यासाठी येतात. असे तपस्वी झगमगटापासून दूरही राहतात. त्यामुळे संपूर्ण मेळा संधीसाधुंच्या हातात जातो. आपणही अशाच प्रकारे सनातन्यांच्या आणि कर्मठांच्या दिंडीत सामील होणार काय, असेही प्रश्न निर्माण होतात. श्रद्धांच्या महापुरातून वाहून जाण्याऐवजी शांतपणे आणि त्तटस्थपणे या सर्वांचा वेध घेणे हेच शहाणपणाचे.