-
Vidrohi Leki (विद्रोही लेकी)
हे पुस्तक म्हणजे विविध काळांमधल्या आणि संस्कृतींमधल्या स्त्रीवादी इतिहासाची एक अनोखी रोमहर्षक यात्राच आहे.ज्या व्यक्तींनी प्रचलित अन्यायकारक सामाजिक व्यवस्थांना झुगारून देण्याचं धाडस केलं आणि ज्यांनी नवीन सामाजिक घडी बसवण्यासाठी अनन्यसाधारण लढे दिले अशा महान व्यक्तींच्या, अंगावर सरसरून काटा आणणाऱ्या संघर्षाच्या कहाण्या या पुस्तकात वाचायला मिळतील. या महान व्यक्तींनी केलेल्या अचाट संघर्षामुळे आणि समर्पणामुळे नंतरच्या पिढ्यांचं आयुष्य सुखकर झालं. पुस्तकाचं प्रत्येक पान, धैर्य आणि टोकाची चिकाटी दर्शवणाऱ्या घटनांनी ओतप्रोत भरलेलं आहे. अतिप्राचीन काळापासून ते आधुनिक काळातल्या स्त्रीवादाचे स्वरूप आणि संदर्भ कसे बदलत गेले हे पुस्तक वाचताना लक्षात येतं. या पुस्तकात, स्त्रीवादाच्या विविध पैलूंचे पदर अनेक उदाहरणं देऊन उलगडले आहेत. या गोष्टींपासून प्रेरणा घेऊन प्रचलित चालीरीतींचा आणि परंपरांचा डोळसपणे विचार करायला लावण्याची क्षमता या गोष्टींमध्ये आहे. आपण आपल्या दैनंदिन जीवनात या स्त्रीवादी लढ्यांची फलश्रुती अनुभवतो, हे पुस्तक वाचताना लक्षात येतं. या समाजव्यवस्थेत होणाऱ्या बदलांचा आपण केवळ साक्षीदार न होता, या बदलांचा एक भाग झालं पाहिजे अशी प्रेरणा हे पुस्तक वाचताना नक्कीच मिळते.
-
Bhutkalantun Mukti Vartamanashi Maitri (भूतकाळातून मुक्ती वर्तमानाशी मैत्री)
* तुम्हीच आहात तुमचे उत्तम डॉक्टर * मन आणि शरीरावरील उपचारांचा अभ्यास * आघातांमधून (ट्रॉमा) बाहेर कसे यावे * विश्वासाची शक्ती * स्व जागरूकता * तुमच्यात लपलेल्या लहान मुलाची भेट आणि पुनर्पालकत्व * मन, शरीर आणि आत्मा यांच्या आरोग्यासाठी वेगळा शास्त्रीय दृष्टिकोन
-
Karna Putra (कर्ण पुत्र)
“आचार्य आपण मला शिकवण्यास नकार का दिला?” आचार्य शांतच होते. काही क्षण तसेच गेले. “युगंधर कुठे आहे? त्याला तुम्ही कुठे पाठवलंय का? नक्की काय चाललंय? माझ्याशी कोणी बोलत का नाही?” तो एकामागे एक प्रश्न विचारत होता. आचार्य मात्र शांत होते. “सुवेध एक मोठा श्वास घे...” आचार्यांनी आपलं मौन तोडलं. “तुझ्यासारखा शिष्य मिळणं हे कुठल्याही गुरूचं भाग्यच असेल. तुला मी नाकारत नाहीये. परंतु माझ्या मनात दुसरीच काही योजना चालली आहे. तुझ्या क्षमतांचं योग्य प्रकटीकरण करायचं असेल तर त्याला त्याच ताकदीचा गुरू हवा. मी तुला कदाचित शस्त्रांमध्ये पारंगत करेन. परंतु तुझी क्षमता अस्त्रांवर प्रभुत्व मिळवण्याची आहे. पण त्यासाठी तुला योग्य स्थानी जावंच लागेल.” “अस्त्र?” सुवेधच्या शब्दांमध्ये प्रश्न डोकावत होता. “शस्त्र ही कला आहे, कौशल्य आहे. पण अस्त्र ही विद्या आहे. शस्त्रांचं कौशल्य आत्मसात करता येतं. पण अस्त्रांची विद्या मिळवण्यासाठी मात्र योग्य गुरू लागतात. अर्थात हे मिळवण्यासाठी तुला खूप संघर्ष करावा लागणार आहे. पण...” असं म्हणून शैलाचार्य शांत झाले. काही काळ शांततेत गेला. “काय आचार्य?” सुवेधला ही शांतता सहन होत नव्हती. “काही प्रश्नांची उत्तरं मिळवल्याशिवाय मला पुढचा मार्ग दिसत नाही आणि तुला कोणाकडे पाठवावं याचा संकेतही मिळत नाही.”
-
Aabhjan Priyajan (अभिजन प्रियजन)
बहुआयामी, बहुरंगी व्यक्तिचित्रांचा किंवा शब्दचित्रांचा हा संग्रह म्हणजे एका अर्थाने जयराज साळगावकरांच्या व्यक्तिमत्त्वाच्या विविध पैलूंचा आरसाच आहे. त्यांच्या व्यासंगाचा आवडीचा आवाका बघून अचंबित होणे एवढेच आपल्या हाती उरते. चोखंदळ वाचन, नुसते पाहणे नाही तर खोलात जाऊन पूर्ण माहितीसह जीवनाचा आस्वाद घेणे या वृत्तीमुळेच असे लिखाण करणे शक्य होते आणि सोबत वाचकालाही समृद्ध करते ! -- रघुवीर कुल
-
Jane Kaha Gaye Wo Din (जाने कहां गये वो दिन)
वर्तमानकाळ चैतन्यशीलपणे जगतानाही आपल्या प्रत्येकाच्या मनात लहानपणी किंवा तरुणपणी जी पुस्तके वाचली, जे संगीत ऐकले अथवा जे नाटक वा चित्रपट पहिले, त्यांच्या आठवणी मनात रुतलेल्या असतात. `जाने कहाँ गये वो दिन' या पुस्तकात नामवंत लेखक बाबू मोशाय उर्फ हेमंत देसाई यांनी अमिताभ, प्राण, वहिदा रहमान, धर्मेंद्र, शशी कपूर, राजेश खन्ना, ऋषी कपूर, विनोद खन्ना, प्रदीपकुमार असे अनेक कलावंत तसेच गीतकार आनंद बक्षी यांच्यावर देखील आपल्या रसिल्या शैलीत लिहिले आहे. दुर्मिळ माहिती, भन्नाट किस्से आणि वेधक व्यक्तिचित्रे हे या पुस्तकाचे वैशिष्ट्य.
-
Kanya Zali Ho (कन्या झाली हो)
भारतीय समाजाने स्त्रियांवर हजारो वर्षे अनन्वित अत्याचार केले. याविरूद्ध राजाराम मोहनरॉय, महात्मा फुले वगैरेंनी आवाज उठवला आणि स्त्रियांच्या प्रगतीचा मार्ग हळूहळू मोकळा होत गेला. मात्र विसाव्या शतकाच्या उत्तरार्धात असं लक्षात आलं की स्त्रियांवर अन्याय फक्त भारतातच होतात असं नाही, युरोप/अमेरिकासारखे प्रगत देशसुद्धा याला अपवाद नाहीत. ही वस्तुस्थिती लक्षात घेत संयुक्त राष्ट्रसंघाने १९७५-१९८५ हे 'स्त्रीमुक्तीचे दशक' म्हणून घोषित केले. यामुळे स्त्रीमुक्तीला जागतिक आयाम प्राप्त झाला. याचे जगभर परिणाम झाले तसेच पडसाद उमटले. असेच पडसाद मुंबईच्या उपनगरात राहणाऱ्या, एका विवाहित, मध्यमवयीन, लेकुरवाळ्या, ब्राह्मणेतर, प्राथमिक शाळेत शिकवत असलेल्या स्त्रीच्या जीवनात उमटले. स्त्रीमुक्तीच्या या जागतिक वाऱ्यांनी तिच्या आयुष्याची दिशाच बदलली. त्याची ही कहाणी.
-
Jungle Lor Aani Tree Tops (जंगल लोर आणि ट्री टॉप्स)
आता माझ्यापासून वीस यार्डांवर एक वाघ उभा होता. त्याच्या त्या सुंदर, चमकदार त्वचेवर हिवाळ्यातलं ऊन पडून ती आणखी चमकत होती. असं छायाचित्र मिळवण्यासाठी मी एरवी कुठेही गेलो असतो आणि काहीही दिलं असतं. मी अनेकदा तासन्तास किंवा दिवसच्या दिवस वाघाच्या मागावर राहिलो आहे आणि तो दिसल्यावर रायफल उंचावून, काळजीपूर्वक नेम धरून ती तशीच खाली घेतली आहे. नंतर त्या वाघाचं लक्ष वेधून घेऊन, डोक्यावरची टोपी उचलून त्याला अभिवादन केलं आहे. मला त्याला पाहण्याचा मिळालेला आनंद मी या पद्धतीने व्यक्त केला आहे. रूढार्थाने ‘शिकारी’ असणार्‍या या माणसाचा प्रवास म्हणूनच शूटिंगपासून शूटिंगपर्यंत (शिकारीपासून चित्रीकरणापर्यंत) पोहोचल्याचं लक्षात येतं. शिकार करण्याने त्याला सावध, अभ्यासू आणि चिकित्सक केलं असलं, तरी हे सजगपण त्याला केवळ निसर्गाचा उपभोग घ्यायला शिकवत नाही... उलट ही त्याच्या निसर्गात विरघळत जाण्यासाठीची नांदी ठरते.